.1) Σχετικά με το Κυπριακό ζήτημα, τόσο στην σύγχρονη μορφή του όσο και στην διαχρονική εξέλιξη του, έχουν ειπωθεί πολλά και απο πολλές πλευρές και αφετηρίες, στο εσωτερικό της Κύπρου και στο εξωτερικό. Το ενδιαφέρον (όπως και η ευαισθησία) του ελληνικού λαού στο ζήτημα είναι μεγάλο, σταθερό και εύκολα κατανοητό, αλλά επίσης και το ευρύτερο, περιφερειακό και διεθνές ενδιαφέρον είναι υπαρκτό αναφορικά με αυτό το γνωστό, παλιό και ανοιχτό ζήτημα. Το Κυπριακό σήμερα, συνεχίζει να αποτελεί - μεταξύ άλλων - ένα διεθνές πρόβλημα με χαρακτήρα εισβολής και κατοχής και συνολικά ένα άλυτο πολυδιάστατο πρόβλημα. Η ΕΝΑΚ εκτιμά σαν βασική αιτία και ρίζα του γενικότερου κυπριακού ζητήματος, στην μορφή και στο περιεχόμενο που έχει αποκτήσει, το ουσιαστικά ανεπίλυτο πρόβλημα εθνικής ανεξαρτησίας στην μεγαλόνησο, στο πλαίσιο των συνθηκών και των εξελίξεων της σύγχρονης ιμπεριαλιστικής εποχής. 'Οσο η - σχετικά πρόσφατα - απαλλαγμένη απο την βρετανική αποικιοκρατική μπότα, Κύπρος, συνεχίζει αιχμάλωτη και αγκυλωμένη στο πλέγμα του παρελθόντος, στο καθεστώς των "εγγυητριών δυνάμεων", των ιμπεριαλιστικών εξαρτήσεων και δεσμεύσεων, των στρατευμάτων κατοχής του Αττίλα και του ψευτοκράτους των κατεχομένων, των βρετανικών βάσεων, της ΕΕ και των οικονομικοπολιτικών επιδιώξεων και στοχεύσεων της, των ΝΑΤΟικων μεθοδεύσεων, όσο η Κύπρος παραμένει αιχμάλωτη και ευάλωτη στο διαρκώς αυξανόμενο, σκληρό παιγνίδι των ανταγωνισμών των διεθνών συμφερόντων, των πολυεθνικών και των ιμπεριαλιστικών κέντρων για πολιτικό οικονομικό έλεγχο της και λεηλασία του αυξανόμενου φυσικού της πλούτου, της καπιταλιστικής "ανάπτυξης", η αποτελεσματική επίλυση του εσωτερικού της προβλήματος θα είναι περίπλοκη, δύσκολη και κυρίως επισφαλής.
2) Με αυτή τη βάση, η ΕΝΑΚ θεωρεί πως ο κυπριακός λαός, η μεγάλη πλειοψηφία, δηλαδή αυτή των ελληνοκυπρίων, οι τουρκοκύπριοι, οι Αρμένιοι - Λατίνοι - Μαρωνίτες κύπριοι, πρέπει να εργαστούν για την συγκρότηση ενός μεγάλου, ενιαίου, προοδευτικού αγωνιστικού κινήματος που θα αποτινάξει όλα τα αντιδραστικά βαρίδια, ενος κινήματος για την πραγματική ανεξαρτησία και την ευρεία κοινωνική πρόοδο του νησιού, που θα χτίσει ένα ειρηνικό μέλλον αξιοποιώντας αυτοδύναμα τις παραγωγικές δυνατότητες πρός όφελος του εργαζόμενου λαού του νησιού και της ειρήνης σε ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή.. Ενός ενιαίου μέτωπου αγώνα με βασικό κορμό την κυπριακή εργατική τάξη, σε όλο το νησί, την εργατική τάξη που διαθέτει τέτοιες παρακαταθήκες, τέτοιες αγωνιστικές παραδόσεις και κληρονομιά. Ενός μετώπου του εργαζόμενου λαού, που (σε αντίθεση με τις αστικές τάξεις της ιμπεριαλιστικής υποταγής, των στενών δικών τους ταξικών αντικοινωνικών συμφερόντων και υπολογισμών) μπορεί να συσπειρώνεται με τους ισχυρούς ταξικούς δεσμούς της ενότητας, της ειρήνης, της προόδου της δημιουργίας και της κοινωνικής απελευθέρωσης. Ένα τέτοιο προοδευτικό αντιιμπεριαλιστικό και αντιφασιστικό κίνημα του κυπριακού λαού, μπορεί να αποτελέσει το ισχυρό όπλο και το αξιόπιστο, ακλόνητο αντίβαρο στις ιμπεριαλιστικές μεθοδεύσεις και παρεμβάσεις, στους "εισαγώμενους" δηλητηριώδεις εθνικισμούς και τακτικισμούς των κάθε είδους και προέλευσης αντιδραστικών και των φορέων του "διαίρει και βασίλευε". Η ΕΝΑΚ θα χαιρετίσει συναγωνιστικά και συντροφικά, αυθεντικές λαικές πολιτικές κινήσεις και συσπειρώσεις που θα αναβαθμίσουν το κίνημα του εργαζόμενου κυπριακού λαού στην κατεύθυνση της ταξικής συσπείρωσης και απελευθέρωσης, για την πλήρη και σταθερή ανεξαρτησία (που αποτελεί δικαίωμα κάθε λαού) - για την ειρηνική ζωή και ευημερία με τον λαό αφέντη στον τόπο του. Χωρίς "πράσινες γραμμές" και διχοτομικές αθλιότητες, χωρίς κατασχεμένα σπίτια και περιουσίες, με την κυριαρχική ικανότητα ελεύθερης και δημιουργικής οικοδόμησης των εσωτερικών και διεθνών του σχέσεων. Η ΕΝΑΚ καλεί τους εργαζόμενους και τους προοδευτικούς ανθρώπους στην Ελλάδα, στην Τουρκία, στην ευρύτερη περιοχή και παντού, να στηρίξουν ακόμα περισσότερο το μαρτυρικό νησί της Κύπρου με βάση τις κοινές μας αρχές, της ειρήνης και της συναδέλφωσης, της ταξικής εργατικής ενότητας, των συλλογικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, του ανθρωπισμού, της ανεξαρτησίας και της δημοκρατίας.
3) Αναφορικά με τον νέο γύρο συνομιλιών - που βρίσκεται σε - μια κάποια - εξέλιξη με αντικείμενο την "οριστική επίλυση" στο σύνολο του ζητήματος όπως εμφανίζεται να επιδιώκει, η εκτίμηση και ο προβληματισμός της ΕΝΑΚ βρίσκεται και διατυπώνεται σε διαφορετική κατεύθυνση απο το επίμονα εκφρασμένο δίπολο των γνωστών θέσεων περι της "διζωνικής" και του "ενιαίου κρατους" που προβάλλονται γενικότερα σε Ελλάδα - Κύπρο κλπ, απο ευρύτερες δυνάμεις μεταξύ των οποίων και της λεγόμενης εγχώριας "επίσημης" αριστεράς (Σύριζα - Περισσός κ.α). Στην εκτίμηση της ΕΝΑΚ, οι συνομιλίες "επίλυσης" υπο τον έλεγχο και την πίεση των ιμπεριαλιστικών κέντρων (που επείγονται όχι για λύση αλλά για "σταθερότερο" και ασφαλέστερο πλαίσιο εξισορρόπισης των συμφερόντων τους και την άμεση κλιμάκωση της λεηλασίας) σε συνάφεια με τις γενικότερες ρευστές και επικύνδινες εξελίξεις στην Τουρκία, στην Μ. Ανατολή και ευρύτερα σε όλη την περιοχή μας, δεν προσφέρουν αξιόπιστες εγγυήσεις και προκαλούν εύλογες ανησυχίες. Το κυριότερο, η ΕΝΑΚ δεν αποσυνδέει καθόλου την σύγχρονη μορφή του (κυπριακού) προβλήματος απο το περιεχόμενο της λύσης του. Θεωρούμε πως η πολιτική - διοικητική συγκρότηση μιας σύγχρονης ενιαίας Κύπρου στη βάση μιας υπεύθυνης διαδικασίας οριστικής και δομικής επίλυσης του ζητήματος, σχετίζεται και συνδέεται άμεσα με το οικονομικό πολιτικό πλαίσιο απο το οποίο θα προκύψει και σαφώς απο τον ρόλο και τους συσχετισμούς των κοινωνικών ταξικών δυνάμεων στην διαδικασία. Μια Κύπρος της ισχυρής Ανεξαρτησίας, μια Κύπρος της πλατιάς λαικής - εργατικής ενότητας και συνοχής, μπορεί να επιλέξει, να επιλύσει και να περιφρουρήσει με τον δικό της δημιουργικό και ασφαλή τρόπο το σύγχρονο μοντέλο πολιτικής οργάνωσης και κρατικής λειτουργίας της γενικότερα, αλλά και σε σχέση με θέματα των εθνικών ομάδων του πληθυσμού της, βασισμένη σε αξιόπιστους κανόνες και σε λαικο - δημοκρατικές αξίες και αρχές. Η πραγματική ανεξαρτησία και η ταξική ενότητα του εργαζόμενου λαού (λαική πλειοψηφία) για ειρηνική συμβίωση, ζωή και προκοπή, είναι πολιτικο κοινωνικές προτεραιότητες, είναι προυποθέσεις για ομολότητα και σταθερή προοπτική στη μεγαλόνησο. Θεωρούμε πως οι προοδευτικοί άνθρωποι στην Κύπρο, ελληνοκύπριοι, τουρκοκύπριοι και οι υπόλοιποι, πρώτα - πρώτα οι αριστεροί, αντιιμπεριαλιστές, πατριώτες, πρέπει να δυναμώσουν τον αγώνα τους προς αυτή τη κατεύθυνση.
4) Η εξέλιξη του κυπριακού ζητήματος είναι μια σκληρή και τραγική ιστορία ιμπεριαλιστικής κατοχής, παρεμβάσεων και υποδαυλισμένων εθνικιστικών αντιπαραθέσεων, με βασικούς πρωταγωνιστές τους βρετανούς αποικιοκράτες και τους ΝΑΤΟικους ιμπεριαλιστές. Είναι - συνδυαστικά - ιστορία "δόξας" και "πεδίο βολής" των παραδοσιακών αστικών, δολοφονικών φασιστο στρατοκρατικών και σύγχρονων αντιδραστικών κύκλων και κυβερνήσεων της Τουρκίας - των πολιτικών της ξεπουλημένης αστικής τάξης και των χουντοφασιστών της Ελλάδας που η μακρά συνολική δράση τους (στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ - όπως βέβαια και της Τουρκίας) είχε σαν αποκορύφωμα το αντι Μακαριακό πραξικόπημα του 1974 που έστρωσε το χαλί στον Αττίλα, στην τουρκική εισβολή, την αισχρή κατοχή και διχοτόμηση και αργότερα στο ψευδοκράτος του Ντενκτάς και των επιγόνων του. Είναι επιπλέον ιστορία των αντιδραστικών, εθνικιστικών, φασιστικών τυχοδιωκτικών αστικών κύκλων και δυνάμεων στην Κύπρο ολόκληρη, που κυρίως έδρασαν με εντολές και στήριξη του ιμπεριαλισμού και της αντίδρασης, σκορπώντας μίσος, δηλητήριο, διχόνοια και διάσπαση. Οι εξελίξεις της σύγχρονης περιόδου προσέθεσαν και την ΕΕ, σαν δήθεν εγγύηση "λύσης - σταθερότητας - ευημερίας" που, όμως, μπόρεσε να προσφέρει στον κυπριακό λαό οικονομικές - πολιτικές παρεμβάσεις, μνημόνια και λιτότητα - αλλά ως εκεί.. Στο παραπάνω πλέγμα, γεγονότων - επεμβάσεων και πολιτικών για την Κύπρο διαμορφώθηκε το κυπριακό ζήτημα και οι δεκαετίες δυστοκίας, αναβολών και ματαιώσεων στην αντιμετώπισή του. Η περίπτωση της απόπειρας "λύσης" μέσω του λεγόμενου "σχεδίου Ανάν" αν ξεκαθαρίζει με σαφήνεια κάτι, αυτό είναι πως η θετική έκβαση σχετίζεται άμεσα και πρωτίστως με τις διεργασίες στην εργατική λαική βάση, το επιστημονικό δυναμικό, την διανόηση και τη νεολαία της Κύπρου, μέσα απο το προοδευτικό μέτωπο της ανεξαρτησίας και της προκοπής και όχι μέσα απο τις σερβιρισμένες λύσεις των διεθνών κέντρων και τις εγχώριες αστικές διενέξεις.
Στον αντίποδα αυτής της πραγματικότητας στάθηκε και στέκεται διαχρονικά και μαχητικά ο προοδευτικός, ο πατριώτης και αντιφασίστας - εργατικός και μαρτυρικός κυπριακός λαός, που μέσα απο θύελλες και φουρτούνες, μέσα απο διωγμούς και καταστροφές, κρατήθηκε όρθιος και διεκδικεί ένα καλύτερο, ειρηνικό και ασφαλές μέλλον. Η ολοκληρωτική αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου, με την αποχώρηση όλων των στρατευμάτων και των ξένων ιμπεριαλιστικών βάσεων απο το νησί είναι απαραίτητο μέτρο για την δημιουργία συνθηκών σταθερής ειρήνης και δημιουργικής συνεννόησης στο σύνολο του κυπριακού πληθυσμού. Η προοδευτική ταξική συσπείρωση - συνοχή του εργαζόμενου κυπριακού λαού και το μέτωπο της ανεξαρτησίας είναι η βάση της σταθερής, ειρηνικής, βιώσιμης λύσης του κυπριακού ζητήματος.
5) Τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, όμιλοι και πολυεθνικές, πιέζουν τώρα για "διευθέτηση" στο κυπριακό με κίνητρο τα δικά τους συμφέροντα που είναι το μερτικό τους, τα συμβόλαια τους, η διευρυμένη ληστεία των πλουτοπαραγωγικών πηγών και γενικότερα της κυπριακής γης και οικονομίας σε ένα "σταθερό και αξιόπιστο" για τις δουλειές τους περιβάλλον με αυξημένο - ασφαλώς - τον έλεγχο της πολιτικής κοινωνικής ζωής και της καπιταλιστικής οικονομίας του νησιού. Απο την δική του πλευρά ο Ερντογάν, στις γνωστές και επικίνδυνες συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πολιτική του, τζογάρει σκληρά και στο κυπριακό. Η κυβέρνηση της δικής μας χώρας επαναλαμβάνει την γνωστή ρητορεία των "ευρωπαικών λύσεων" και των "διεθνών αποφάσεων" συμπαρατασσόμενη με την κυπριακή αστική τάξη σε διάφορα επίπεδα. Οι διακοινοτικές συνομιλίες μεταξύ των πολιτικών εκπροσώπων των δυο πλευρών συνεχίζονται αργά (αλλά συνεχίζονται μέχρι στιγμής) με φανερή την παρουσία διαφόρων κέντρων και πλευρών. Το εαν και τι θα προκύψει μένει να το δούμε και εμείς αλλά - και πρωτίστως - στην Κύπρο. Η ΕΝΑΚ θεωρεί πως η πραγματική και ασφαλής λύση είναι αυτή που βρίσκεται στα χέρια και στον αγώνα του κυπριακού λαού, των κυπρίων εργαζομένων και πατριωτών σε ολόκληρο το νησί, είναι η λύση που θα εξασφαλίζει τα συμφέροντα τους και θα έχει μοναδικούς εγγυητές τους ίδιους. Λαική λύση θέλησης και ελπίδας.