ΤΗΝ ΣΚΥΤΑΛΗ ΠΗΡΕ Η ΚΕΡΑΤΕΑ

Άρθρο της Ναυσικάς Κυριάκη
Μέλους του ιδρυτικού πυρήνα της Ενιαίας Αριστερής Κίνησης - ΕΝΑΚ

Για μια ακόμα φορά βρισκόμαστε μπροστά σε μια πρωτοφανή εκδήλωση οργανωμένης κρατικής βίας, με κύριο σκοπό την εξυπηρέτηση και περιχαράκωση ιδιωτικών συμφερόντων. Μετά την Λευκίμμη, Τεμπλόνι, Λιόσια, Γραμματικό, Μαυροράχη και πολλά άλλα, ήρθε και η ώρα της Κερατέας να βρεθεί στο προσκήνιο. Οι βίαιες επιθέσεις των ΜΑΤ ενάντια στους αγωνιζόμενους κάτοικους συντάραξαν την χώρα ολόκληρη, όμως δεν αποτελούν γεγονός πρωτόγνωρο. Τη βία αυτή την είδαμε και αλλού, όπως πχ στην Λευκίμμη Κέρκυρας που για ένα ολόκληρο χρόνο βρέθηκε υπό αστυνομική κατοχή και δεκάδες κάτοικοι της ακόμα είναι υπόδικοι και σέρνονται στα δικαστήρια.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η μεθοδευμένη προβολή και επιβολή των ΧΥΤΑ, σαν μοναδική μέθοδος διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, στην χώρα μας, (παρότι κάθε χρόνο που περνούσε οι «ΧΥΤΑ», ξεπερνιόταν και στο επίπεδο της τεχνολογίας και στο επίπεδο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας), έχει πάρει την μορφή σκανδάλου, με την εμμονή της μεθόδου και μάλιστα όταν επί δεκαετίες σε άλλες ευρωπαϊκές καπιταλιστικές χώρες χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα η τεχνολογική εξέλιξη και ενσωματώθηκε, λιγότερο - περισσότερο, στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Οι τεχνολογίες αυτές, πήραν στην πλειονότητα των περιπτώσεων την μορφή κατασκευής μονάδων ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων και είναι εγκατεστημένες βασικά εντός των αστικών κέντρων. Κύριοι λόγοι αυτής της επιλογής είναι η καλή και αποδοτική λειτουργία των μονάδων καθώς επίσης και η ευκολία διανομής της παραγόμενης ενέργειας, αφού λειτουργούν παράλληλα και ως αυτοτελείς ενεργειακές μονάδες. Επίσης, για το ιστορικό κυρίως μέρος της υπόθεσης, ο όγκος των παραγόμενων σκουπιδιών από τους καταναλωτές στις χώρες αυτές είναι κατά πολύ μικρότερος σε σχέση με αυτόν που αντιστοιχεί στην Ελλάδα. Και αυτό γιατί μακρόχρονες πολιτικές προωθούσαν την λύση, για όσο το δυνατόν λιγότερα σκουπίδια, στο πλαίσιο μιας οικονομικής, κοινωνικής , αναπτυγμένης καπιταλιστικά, λειτουργείας στον συγκεκριμένο τομέα. Αντίθετα στην Ελλάδα παρατηρούμε μια θεαματική αύξηση των στερεών αποβλήτων, με την ίδια πρόοδο σε όλη την επικράτεια. Και αυτό οφείλεται στη δική μας, Ελληνική κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα που κυριαρχείται και βασίζεται σε έναν καθυστερημένο και εξαρτημένο καπιταλισμό, έναν καπιταλισμό «μεσης ανάπτυξης» που δεν προχωρά μπροστά και χρησιμοποιεί, τόσο το πολιτικό του προσωπικό, όσο και τις δυνάμεις καταστολής του με μοναδικό στόχο την επιβίωση και την διαιώνιση του καθυστερημένου μοντέλου που κυριαρχεί σε όλα τα επίπεδα.
Η ΕΝΑΚ από την ίδρυση της πάλεψε μαζί με τον Λαό της Λευκίμμης και του Τεμπλονιού καταδεικνύοντας την λύση με σοβαρή, συγκροτημένη, υπεύθυνη και ρεαλιστική θέση, θέση διεξόδου: την μονάδα ολοκληρωμένης διαχείρισης. Οι αντιδράσεις από το τοπικό μπλοκ εξουσίας ήταν πολλές και αρκετές φορές έχουν υπερβεί το δεοντολογικό τρόπο αντιπαράθεσης, ενώ αυτό που επιλέγεται από την εξουσία είναι η ένοχη σιωπή, η συσκότιση, η απόκρυψη της εναλλακτικής δυνατότητας που προσφέρει η θέση της ΕΝΑΚ, με προφανή στόχο την εξυπηρέτηση του καθυστερημένου μοντέλου και των πολύμορφων συμφερόντων που ευνοούνται από αυτό. Όταν όμως, η πρόταση διεξόδου έχει πειστικά κατατεθεί, τότε το λόγο τον παίρνουν οι αγωνιζόμενοι κάτοικοι προωθώντας με ότι μέσα διαθέτουν λύσεις προς την σωστή κατεύθυνση.
Από τα διάφορα ελληνικά κόμματα, «οικολογικά, φιλοπεριβαλλοντικά, φιλολαϊκά, αριστερά» ακούμε σαν σανίδα σωτηρίας στο πρόβλημα την ανακύκλωση των σκουπιδιών. Όταν όμως μιλάμε για κόμματα που βρίσκονται στην βουλή, θα περίμενε κανείς να ακούσει ολοκληρωμένη, σαφή και τεκμηριωμένη επιστημονική άποψη και όχι γενικότητες, απλουστεύσεις και ρητορική ανακύκλωση πολιτικών σκουπιδιών. Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκεται και το ΤΕΕ, του οποίου η «αδύναμες» θέσεις έχουν χαρακτηριστικά απλής περιγραφής του προβλήματος και των λύσεων του, μέσα από μία πρακτική «ποντιου πιλάτου» και όχι δυστυχώς αυτό που επιβάλλεται από τον ρόλο του, δηλαδή να πρωτοστατήσει για να πάει η χώρα μπροστά. Οι απόψεις περί αντιμετώπισης του προβλήματος μέσω της λεγόμενης ανακύκλωσης (με την οποία κανείς δεν είναι αντίθετος εάν τεθεί στη σωστή της διάσταση), απόψεις που δυστυχώς χρησιμοποιούνται εκτεταμένα και από τα λεγόμενα αριστερά κόμματα και οργανώσεις, είτε από άγνοια είτε από συνειδητή διάθεση αποπροσανατολισμού, οι απόψεις αυτές παριστάνουν ότι δεν αντιλαμβάνονται την γενικότερη κοινωνικοοικονομική δομή της χώρας μας, την χαοτική σύγχρονη πραγματικότητα των μεγαλουπόλεων και της υπαίθρου, τα συμφέροντα, την έντονη έλλειψη οργάνωσης και παιδείας στο ελληνικό κράτος. Είναι φανερό (και όχι απαισιόδοξο αλλά ρεαλιστικό) ότι η ανακύκλωση, ενώ σαν διαδικασία πρέπει να προωθηθεί, μόνο ένα μικρό μέρος του προβλήματος μπορεί να αντιμετωπίσει, στο πλαίσιο της σύγχρονης πραγματικότητας και των νέων εξελίξεων.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η χώρα μας συνεχίζει επίμονα με βάση την επιλογή των ΧΥΤΑ, που σε ορισμένες περιπτώσεις, αν χρειαστεί μετονομάζει – βαφτίζει και ΧΥΤΥ, ανάλογα με τις συνθήκες.
Είναι άραγε τυχαίο ότι επιλέγοντας αυτήν την μέθοδο διαχείρισης, των ΧΥΤΑ χρειαζόμαστε κάποιες τεράστιες εκτάσεις από την τόσο πολύτιμη και λίγη σε έκταση Ελληνική γη; Ότι ο ένας μετά τον άλλο αρχαιολογικοί και ιστορικοί χώροι θυσιάζονται στον βωμό των σκουπιδιών; Το Οβριόκαστρο Κερατέας είναι ένας από αυτούς. Τίθεται αναπόφευκτα και πιεστικά το ερώτημα: Αυτή η υστερία υποβάθμισης της δημόσιας λαϊκής γης, η οποία με την έναρξη λειτουργίας ενός ΧΥΤΑ ολοκληρώνεται μέσα σε μια πενταετία, μήπως σχετίζεται και με το γεγονός ότι θα πρέπει να προχωρήσουμε σε υποβάθμιση των οικονομικών αξιών της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, πριν αυτές παραδοθούν στα ξένα κεφάλαια με πρόσχημα την «αποπληρωμή των χρεών»; Είναι άλλωστε αυτές, γνωστές εταιρικές πολιτικές των Real Estates τους οποίους η κυβέρνηση του ΔΝΤ εμπιστεύεται και ως συμβούλους ακίνητης περιουσίας. Εμπιστεύεται τα οργανωμένα μεγαλομεσιτικά γραφεία και ομίλους, τους αναθέτει δηλαδή την αξιολόγηση της εμπορικής αξίας της δημόσιας γης. Που σημαίνει ότι βάζει τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα.
Την περίοδο αυτή, επειδή – ουσιαστικά- έχει λήξει ο υπάρχων σχεδιασμός που αφορά την διαχείριση των στερεών αποβλήτων, η κυβέρνηση δρομολογεί διαδικασίες ενός νέου σχεδιασμού, αξιοποιώντας την λεγόμενη περιφερειακή αποκέντρωση του «Καλλικρατη». Με βάση ένα σχέδιο κοινής αποδοχής των πολιτικών δυνάμεων του μπλοκ εξουσίας και των πλοκαμιών του, μεταφέρει στα περιφερειακά συμβούλια αρμοδιότητες «σχεδιασμού» περιφερειακού επιπέδου. Πρόκειται για ένα ακόμα κόλπο.
Εμείς στην ΕΝΑΚ δεν ζητάμε νέο περιφερειακό σχεδιασμό. Ζητάμε εθνικό σχεδιασμό με κριτήρια και προϋποθέσεις που να στηρίζονται αποκλειστικά στο λαϊκό συμφέρον που είναι η διασφάλιση της ποιότητας ζωής του λαού, η προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας – λαϊκής περιουσίας και κληρονομιάς. Η υπόθεση της Κερατέας δεν είναι πρόβλημα μόνο των κατοίκων της, όπως δεν είναι για την Λευκίμμη, το Τεμπλόνι ή την Μαυροράχη Θεσσαλονίκης. Αφορά όλον τον Ελληνικό λαό, σε όλη την επικράτεια και αυτό η ΕΝΑΚ το στέλνει σαν μήνυμα παντού. Ο πολιτικός μας αγώνας, οι προσπάθειες μας, μαζί με τις προσπάθειες του λαού και των κινημάτων του, να διαφυλαχτεί ο τόπος, οι ιστορικοί και αρχαιολογικοί χώροι, θα είναι περισσότερο έντονες. Αλλά και οι πιέσεις του αστικού μπλοκ εξουσίας προς όλα τα κόμματα της Βουλής και τις πολιτικές – κοινωνικές δυνάμεις ευρύτερα, θα αυξηθούν την επόμενη περίοδο, προκειμένου να υλοποιηθούν οι σχεδιασμοί του. Εκεί θα βγουν χρήσιμα συμπεράσματα.
Ανακεφαλαιώνοντας και ολοκληρώνοντας αυτή την παρέμβαση, μια συγκροτημένη πρόταση άμεσης αντιμετώπισης του μεγάλου προβλήματος της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων περιλαμβάνει:
1. Την εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδιασμού, με την ενεργό συμμετοχή των κοινωνικών και επιστημονικών φορέων και των κινημάτων αντίστασης στους ΧΥΤΑ. Την οριστική και αμετάκλητη απόσυρση των δυνάμεων καταστολής από τα « επίμαχα πεδία».
2. Μία νέα πολιτική επιλογή σύγκρουσης με τα κάθε είδους οργανωμένα οικονομικά (εργολαβικά κλπ) και πολιτικά συμφέροντα που εκμεταλλεύονται ασύστολα τον τομέα των στερεών αποβλήτων καθώς και μια νέα πολιτική για τις χρήσεις γης και το τεράστια κεφάλαιο που ονομάζεται δημόσια – λαϊκή γη και ιστορική κληρονομιά.
3. Πολιτικές επιλογές που να προωθούν την χρήση και αξιοποίηση νέων, εξελιγμένων τεχνολογιών που αναπτύσσονται ραγδαία στον τομέα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων σε αντίθεση με τα ξεπερασμένα, αντιπεριβαλλοντικά και αντιπαραγωγικά συστήματα που εφαρμόζονται σήμερα.
4. Μέσα στο πλαίσιο του εθνικού σχεδιασμού, η προώθηση κατασκευής ΜΟΝΑΔΩΝ ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων, μονάδων δημόσιου – λαϊκού χαραχτήρα και ελέγχου, βασισμένων στις νέες και συμβατές με το ελληνικό περιβάλλον, τεχνολογίες. Με τεχνολογίες που δεν αναπαράγουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα (όπως η μέθοδος καύσης – πυρόλυσης), αλλά δημιουργούν συνθήκες ενός άλματος προόδου για την χώρα μας.
Μια τέτοια πολιτική κατεύθυνση, αναμφίβολα βρίσκεται σήμερα σε ρήξη με τις πολιτικές και τις επιλογές, με τα σχέδια του ελληνικού καπιταλιστικού μοντέλου και των πολιτικών – οικονομικών εκφραστών του. Αποτελεί όμως μια ξεκάθαρη, συγκροτημένη πρόταση αγώνα και διεκδίκησης τόσο των κινημάτων όσο και ολόκληρου του λαού που ταλαιπωρείται και υποφέρει - ανάμεσα στα τόσα άλλα - και από το πρόβλημα των σκουπιδιών.