ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΘΗΜΑ ΤΩΝ “ΕΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ” – ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ Β.Ι. ΛΕΝΙΝ
Εκτιμώντας την ιδιαίτερη πολιτική του ζωντάνια και την ιδεολογική του επικαιρότητα στις δικές μας ημέρες (καθώς τα ζητήματα που αφορούν το ρόλο και τον χαρακτήρα της ΕΕ αποτελούν – δίκαια και αντικειμενικά – πεδίο διαλόγου και οξύτατης πολιτικής – ιδεολογικής αντιπαράθεσης) δημοσιεύουμε το άρθρο του Β.Ι. ΛΕΝΙΝ σχετικά με “το σύνθημα για τις ενωμένες πολιτείες της Ευρώπης” γραμμένο το 1915.
“Στο № 40 του «Σοσιαλ-Δημοκράτη» αναφέραμε, ότι η Συνδιάσκεψη των Οργανώσεων του εξωτερικού του κόμματός μας αποφάσισε να αναβάλει το ερώτημα για το σύνθημα «Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης» μέχρι τη διεξαγωγή της συζήτησης στον Τύπο της οικονομικής πτυχής του ζητήματος.
Η συζήτηση γι’ αυτό το ζήτημα έλαβε στη Συνδιάσκεψή μας μονόπλευρα πολιτικό χαρακτήρα. Εν μέρει αυτό προκλήθηκε, ίσως, από το ότι στο Μανιφέστο της Κεντρικής Επιτροπής αυτό το σύνθημα ήταν ευθέως διατυπωμένο ως πολιτικό («το αμεσότερο πολιτικό σύνθημα», λέγεται εκεί), και μάλιστα όχι μόνο προκρίνονται οι δημοκρατικές Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, αλλά και υπογραμμίζεται ειδικά, ότι «χωρίς επαναστατική ανατροπή της γερμανικής, αυστριακής και ρωσικής μοναρχίας» αυτό το σύνθημα είναι χωρίς νόημα και ψεύτικο.
Το να φέρνει κανείς αντίρρηση σε μια τέτοια διατύπωση του ερωτήματος στ όρια της πολιτικής αξιολόγησης του συγκεκριμένου συνθήματος – για παράδειγμα, από την άποψη ότι εμποδίζει ή αποδυναμώνει κλπ το σύνθημα της σοσιαλιστικής επανάστασης, είναι εντελώς λάθος. Οι πολιτικές αλλαγές σε μια πραγματικά δημοκρατική κατεύθυνση, πολύ δε περισσότερο οι πολιτικές επαναστάσεις, σε καμία περίπτωση, ποτέ και σε οποιεσδήποτε συνθήκες δεν μπορούν να εμποδίσουν, ούτε να αποδυναμώσουν το σύνθημα της σοσιαλιστικής επανάστασης. Αντίθετα, πάντα τη φέρνουν πιο κοντά, διευρύνουν τη βάση της, προσελκύουν στον σοσιαλιστικό αγώνα νέα μικροαστικά στρώματα και ημιπρολεταριακές μάζες. Από την άλλη πλευρά όμως, οι πολιτικές επαναστάσεις είναι αναπόφευκτες στην πορεία της σοσιαλιστικής επανάστασης, την οποία δεν θα πρέπει κανείς να την εξετάζει ως μία πράξη, αλλά θα πρέπει να την εξετάζει ως μία εποχή θυελλωδών πολιτικών και οικονομικών τριγμών, της πιο οξυμένης ταξικής πάλης, του εμφυλίου πολέμου, των επαναστάσεων και των αντεπαναστάσεων.
Όμως εάν το σύνθημα των δημοκρατικών Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, διατυπωμένο σε σύνδεση με την επαναστατική ανατροπή των τριών πιο αντιδραστικών μοναρχιών της Ευρώπης, με επικεφαλής τη ρωσική, είναι απολύτως άτρωτο, τότε απομένει ένα ακόμη πολύ σημαντικό ερώτημα για το οικονομικό περιεχόμενο και σημασία αυτού του συνθήματος. Από την άποψη των οικονομικών συνθηκών του ιμπεριαλισμού, δηλαδή της εξαγωγής κεφαλαίων και της διαίρεσης του κόσμου από τα «προηγμένα» και «πολιτισμένα» αποικιοκρατικά κράτη, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης σε συνθήκες καπιταλισμού είναι είτε αδύνατο να πραγματοποιηθούν, είτε είναι αντιδραστικές.
Το κεφάλαιο έγινε διεθνές και μονοπωλιακό. Ο κόσμος έχει μοιραστεί από μία χούφτα μεγάλων, δηλαδή διακεκριμένων στην καταλήστευση και καταπίεση των εθνών, κρατών. Τέσσερα μεγάλη κράτη της Ευρώπης: η Αγγλία, η Γαλλία, η Ρωσία και η Γερμανία, με πληθυσμό 250-300 εκατομμυρίων, με έκταση γύρω στα 7 εκατ. τ.χλμ., κατέχουν αποικίες με πληθυσμό σχεδόν μισό δισεκατομμύριο (494,5 εκατ.), με έκταση 64,6 εκατ. τ.χλμ., δηλαδή σχεδόν τη μισή Υφήλιο (133 εκατ. τ.χλμ. χωρίς τις πολικές περιοχές). Προσθέστε σε αυτά και τρία ασιατικά κράτη: Κίνα, Τουρκία, Περσία, τα οποία τώρα τεμαχίζουν οι ληστές, που διεξάγουν «απελευθερωτικό» πόλεμο και, συγκεκριμένα: η Ιαπωνία, η Ρωσία, η Αγγλία και η Γαλλία. Αυτά τα τρία ασιατικά κράτη, τα οποία μπορεούμε να αποκαλέσουμε ημι-αποικίες (στην πραγματικότητα αυτή τη στιγμή είναι κατά τα 9/10 αποικίες), έχουν 360 εκατ. πληθυσμό και 14,5 εκατ. τ.χλμ. έκταση (δηλαδή 1,5 φορά μεγαλύτερη από ολόκληρη την Ευρώπη).
Επιπλέον, η Αγγλία, η Γαλλία και Γερμανία επένδυσαν στο εξωτερικό κεφάλαια πάνω από 70 δισεκατομμύρια ρούβλια. Την εξασφάλιση «νόμιμου» κέρδους από αυτό το εξαιρετικό ποσό – κέρδος πάνω από 3 δισεκατομμύρια ρούβλια ετησίως – εξυπηρετούν οι «εθνικές επιτροπές εκατομμυριούχων», που αποκαλούνται «κυβερνήσεις», ενισχυμένες με στρατό ξηράς και πολεμικό ναυτικό, οι οποίες τοποθετούν στις αποικίες και στις ημιαποικίες τους γιους και τους αδελφούς του «κυρίου δισεκατομμυρίου» ως αντιβασιλείς, προξένους, πρεσβευτές, δημοσίους υπαλλήλους όλων των βαθμίδων, παπάδες και λοιπές «βδέλλες».
Έτσι είναι οργανωμένη, την εποχή της ανώτερης ανάπτυξης του καπιταλισμού η καταλήστευση, από μια χούφτα μεγάλων κρατών, περίπου 1 δισεκατομμυρίου πληθυσμού της Γης. Και σε συνθήκες καπιταλισμού μία διαφορετικής μορφής οργάνωση είναι αδύνατη. Να απαρνηθεί κανείς τις αποικίες, τις «σφαίρες επιρροής», την εξαγωγή κεφαλαίων; Το να σκεφτεί κανείς κάτι τέτοιο, είναι σαν να φέρνει τον εαυτό του στο επίπεδο ενός παπαδάκου, ο οποίος κάθε Κυριακή κάνει κήρυγμα προς τους πλουσίους για το μεγαλείο του χριστιανισμού και τους συμβουλεύει να χαρίζουν στους φτωχούς… ε, αν όχι μερικά δισεκατομμύρια, τουλάχιστον μερικές εκατοντάδες ρούβλια ετησίως.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, σε συνθήκες καπιταλισμού, ισοδυναμούν με μια συμφωνία για το μοίρασμα των αποικιών. Όμως σε συνθήκες καπιταλισμού είναι αδύνατη οποιαδήποτε διαφορετική βάση, οποιαδήποτε άλλη αρχή μοιρασιάς, εκτός από την ισχύ. Ο δισεκατομμυριούχος δεν μπορεί να μοιράσει το «Εθνικό Προϊόν» μιας καπιταλιστικής χώρας με κάποιον άλλον με διαφορετικό τρόπο, εκτός από την αναλογία «βάσει κεφαλαίου» (και αυτή με ενίσχυση, ώστε το μεγαλύτερο κεφάλαιο να λάβει περισσότερα, απ’ όσα θα έπρεπε). Ο καπιταλισμός είναι η ιδιωτική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και η αναρχία της παραγωγής. Το να διακηρύσσει κανείς τη «δίκαιη» διανομή του κέρδους σε μια τέτοια βάση είναι προυντονισμός, μικροαστική και φιλισταϊκή ηλιθιότητα. Είναι αδύνατο να γίνει μοιρασιά με διαφορετικό τρόπο, παρά μόνο «με βάση την ισχύ». Όμως η ισχύς μεταβάλλεται στην πορεία της οικονομικής ανάπτυξης. Μετά το 1871 η Γερμανία ενισχύθηκε 3 με 4 φορές γρηγορότερα, απ’ ό,τι η Αγγλία και η Γαλλία, η Ιαπωνία γύρω στις 10 φορές γρηγορότερα απ’ ό,τι η Ρωσία. Για να ελέγξει κανείς την πραγματική ισχύ ενός καπιταλιστικού κράτους, δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει άλλο μέσο, εκτός του πολέμου. Ο πόλεμος δεν είναι η αντίφαση προς τις αρχές της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, αλλά η ευθεία και αναπόφευκτη ανάπτυξη αυτών των αρχών. Στον καπιταλισμό είναι αδύνατη η συμμετρική αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης ξεχωριστών οικονομιών και ξεχωριστών κρατών. Στον καπιταλισμό είναι αδύνατο να υπάρξουν άλλα μέσα αποκατάστασης, από καιρό σε καιρό, της διαταραγμένης ισορροπίας, εκτός από τις κρίσεις στη βιομηχανία και τους πολέμους στην πολιτική.
Βεβαίως, είναι δυνατές προσωρινές συμφωνίες μεταξύ καπιταλιστών και μεταξύ κρατών. Με αυτή την έννοια είναι δυνατό να υπάρξουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, ως συμφωνία τωνευρωπαίων καπιταλιστών… για ποιο πράγμα; Μόνο για το πώς όλοι μαζί θα συντρίψουν το σοσιαλισμό στην Ευρώπη, όλοι μαζί θα φυλάξουν τις καταληστευμένες αποικίες εναντίον τις Ιαπωνίας και της Αμερικής, οι οποίες είναι εξαιρετικά ενοχλημένες από τη σημερινή κατανομή των αποικιών και οι οποίες ενισχύθηκαν κατά τον τελευταίο μισό αιώνα κατά πολύ γρηγορότερα, απ’ ό,τι η καθυστερημένη, μοναρχική και σηπόμενη από τα γηρατειά Ευρώπη. Σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η Ευρώπη συνολικά σημαίνει την οικονομική στασιμότητα. Πάνω σε μια σύγχρονη οικονομική βάση, δηλαδή σε συνθήκες καπιταλισμού, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης θα σήμαιναν την οργάνωση της αντίδρασης για την συγκράτηση της ταχύτερης ανάπτυξης της Αμερικής. Εκείνες οι εποχές, που η υπόθεση της δημοκρατίας και η υπόθεση του σοσιαλισμού συνδέονταν μόνο με την Ευρώπη, πέρασαν ανεπιστρεπτί.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες του Κόσμου (και όχι της Ευρώπης) είναι εκείνη η κρατική μορφή συνένωσης και ελευθερίας των εθνών, την οποία εμείς συνδέουμε με τον σοσιαλισμό, μέχρι τη στιγμή που η ολοκληρωτική νίκη του κομμουνισμού θα φέρει την οριστική εξαφάνιση όλων των μορφών (μεταξύ των οποίων και του δημοκρατικού) κράτους. Ως αυτόνομο σύνθημα, το σύνθημα «Ηνωμένες Πολιτείες του Κόσμου» θα ήταν, ωστόσο, αμφίβολης ορθότητας, πρώτον, επειδή συγχωνεύεται με τον σοσιαλισμό και, δεύτερον, επειδή θα μπορούσε να δημιουργήσει την εσφαλμένη ερμηνεία ότι είναι αδύνατη η νίκη του σοσιαλισμού σε μία χώρα, όπως και μια εσφαλμένη αντίληψη για τη σχέση μιας τέτοιας χώρας προς τις υπόλοιπες.
Η ασυμμετρία της οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης είναι ένας αναμφίβολος νόμος του καπιταλισμού. Από αυτό συνεπάγεται, ότι είναι δυνατή η νίκη του σοσιαλισμού αρχικά σε λίγες ή ακόμη και σε μία μεμονωμένη καπιταλιστική χώρα. Το προλεταριάτο που νίκησε σε αυτή τη χώρα απαλλοτριώνοντας τους καπιταλιστές και οργανώνοντας στο εσωτερικό της χώρας του σοσιαλιστική παραγωγή, θα ξεσηκωνόταν εναντίον του υπόλοιπου, καπιταλιστικού κόσμου, προσελκύοντας τις καταπιεσμένες τάξεις των άλλων χωρών, ξεσηκώνοντας τις σε εξέγερση εναντίον των καπιταλιστών, ενεργώντας σε περίπτωση ανάγκης ακόμη και με στρατιωτική δύναμη εναντίον των εκμεταλλευτριών τάξεων και των κρατών τους. Η πολιτική μορφή της κοινωνίας, στην οποία νικά το προλεταριάτο διώχνοντας την αστική τάξη, θα είναι η λαϊκή δημοκρατία, η οποία θα συγκεντρώνει ολοένα και περισσότερο τις δυνάμεις του προλεταριάτου του συγκεκριμένου έθνους ή των συγκεκριμένων εθνών στον αγώνα εναντίον των κρατών που ακόμη δεν μετέβησαν στον σοσιαλισμό. Είναι αδύνατη η καταστροφή των τάξεων χωρίς την δικτατορία της καταπιεζόμενης τάξης, του προλεταριάτου. Είναι αδύνατη η ελεύθερη συνένωση των εθνών στο σοσιαλισμό χωρίς μια λίγο ως πολύ μακρόχρονη, επίμονη πάλη των σοσιαλιστικών δημοκρατιών εναντίον των υπόλοιπων κρατών.
Έτσι λοιπόν λόγω των ανωτέρω παραγόντων, ως αποτέλεσμα των πολλαπλών συζητήσεων γύρω από το ζήτημα στη Συνδιάσκεψη των Οργανώσεων του εξωτερικού του ΡΣΔΕΚ (Ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα) και μετά τη Συνδιάσκεψη, η σύνταξη του Κεντρικού Οργάνου έφτασε στο συμπέρασμα, ότι το σύνθημα των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης είναι λανθασμένο”. (Σοσιαλ-Δημοκράτης № 44, 23 Αυγούστου 1915)
Εκτιμώντας την ιδιαίτερη πολιτική του ζωντάνια και την ιδεολογική του επικαιρότητα στις δικές μας ημέρες (καθώς τα ζητήματα που αφορούν το ρόλο και τον χαρακτήρα της ΕΕ αποτελούν – δίκαια και αντικειμενικά – πεδίο διαλόγου και οξύτατης πολιτικής – ιδεολογικής αντιπαράθεσης) δημοσιεύουμε το άρθρο του Β.Ι. ΛΕΝΙΝ σχετικά με “το σύνθημα για τις ενωμένες πολιτείες της Ευρώπης” γραμμένο το 1915.
“Στο № 40 του «Σοσιαλ-Δημοκράτη» αναφέραμε, ότι η Συνδιάσκεψη των Οργανώσεων του εξωτερικού του κόμματός μας αποφάσισε να αναβάλει το ερώτημα για το σύνθημα «Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης» μέχρι τη διεξαγωγή της συζήτησης στον Τύπο της οικονομικής πτυχής του ζητήματος.
Η συζήτηση γι’ αυτό το ζήτημα έλαβε στη Συνδιάσκεψή μας μονόπλευρα πολιτικό χαρακτήρα. Εν μέρει αυτό προκλήθηκε, ίσως, από το ότι στο Μανιφέστο της Κεντρικής Επιτροπής αυτό το σύνθημα ήταν ευθέως διατυπωμένο ως πολιτικό («το αμεσότερο πολιτικό σύνθημα», λέγεται εκεί), και μάλιστα όχι μόνο προκρίνονται οι δημοκρατικές Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, αλλά και υπογραμμίζεται ειδικά, ότι «χωρίς επαναστατική ανατροπή της γερμανικής, αυστριακής και ρωσικής μοναρχίας» αυτό το σύνθημα είναι χωρίς νόημα και ψεύτικο.
Το να φέρνει κανείς αντίρρηση σε μια τέτοια διατύπωση του ερωτήματος στ όρια της πολιτικής αξιολόγησης του συγκεκριμένου συνθήματος – για παράδειγμα, από την άποψη ότι εμποδίζει ή αποδυναμώνει κλπ το σύνθημα της σοσιαλιστικής επανάστασης, είναι εντελώς λάθος. Οι πολιτικές αλλαγές σε μια πραγματικά δημοκρατική κατεύθυνση, πολύ δε περισσότερο οι πολιτικές επαναστάσεις, σε καμία περίπτωση, ποτέ και σε οποιεσδήποτε συνθήκες δεν μπορούν να εμποδίσουν, ούτε να αποδυναμώσουν το σύνθημα της σοσιαλιστικής επανάστασης. Αντίθετα, πάντα τη φέρνουν πιο κοντά, διευρύνουν τη βάση της, προσελκύουν στον σοσιαλιστικό αγώνα νέα μικροαστικά στρώματα και ημιπρολεταριακές μάζες. Από την άλλη πλευρά όμως, οι πολιτικές επαναστάσεις είναι αναπόφευκτες στην πορεία της σοσιαλιστικής επανάστασης, την οποία δεν θα πρέπει κανείς να την εξετάζει ως μία πράξη, αλλά θα πρέπει να την εξετάζει ως μία εποχή θυελλωδών πολιτικών και οικονομικών τριγμών, της πιο οξυμένης ταξικής πάλης, του εμφυλίου πολέμου, των επαναστάσεων και των αντεπαναστάσεων.
Όμως εάν το σύνθημα των δημοκρατικών Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, διατυπωμένο σε σύνδεση με την επαναστατική ανατροπή των τριών πιο αντιδραστικών μοναρχιών της Ευρώπης, με επικεφαλής τη ρωσική, είναι απολύτως άτρωτο, τότε απομένει ένα ακόμη πολύ σημαντικό ερώτημα για το οικονομικό περιεχόμενο και σημασία αυτού του συνθήματος. Από την άποψη των οικονομικών συνθηκών του ιμπεριαλισμού, δηλαδή της εξαγωγής κεφαλαίων και της διαίρεσης του κόσμου από τα «προηγμένα» και «πολιτισμένα» αποικιοκρατικά κράτη, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης σε συνθήκες καπιταλισμού είναι είτε αδύνατο να πραγματοποιηθούν, είτε είναι αντιδραστικές.
Το κεφάλαιο έγινε διεθνές και μονοπωλιακό. Ο κόσμος έχει μοιραστεί από μία χούφτα μεγάλων, δηλαδή διακεκριμένων στην καταλήστευση και καταπίεση των εθνών, κρατών. Τέσσερα μεγάλη κράτη της Ευρώπης: η Αγγλία, η Γαλλία, η Ρωσία και η Γερμανία, με πληθυσμό 250-300 εκατομμυρίων, με έκταση γύρω στα 7 εκατ. τ.χλμ., κατέχουν αποικίες με πληθυσμό σχεδόν μισό δισεκατομμύριο (494,5 εκατ.), με έκταση 64,6 εκατ. τ.χλμ., δηλαδή σχεδόν τη μισή Υφήλιο (133 εκατ. τ.χλμ. χωρίς τις πολικές περιοχές). Προσθέστε σε αυτά και τρία ασιατικά κράτη: Κίνα, Τουρκία, Περσία, τα οποία τώρα τεμαχίζουν οι ληστές, που διεξάγουν «απελευθερωτικό» πόλεμο και, συγκεκριμένα: η Ιαπωνία, η Ρωσία, η Αγγλία και η Γαλλία. Αυτά τα τρία ασιατικά κράτη, τα οποία μπορεούμε να αποκαλέσουμε ημι-αποικίες (στην πραγματικότητα αυτή τη στιγμή είναι κατά τα 9/10 αποικίες), έχουν 360 εκατ. πληθυσμό και 14,5 εκατ. τ.χλμ. έκταση (δηλαδή 1,5 φορά μεγαλύτερη από ολόκληρη την Ευρώπη).
Επιπλέον, η Αγγλία, η Γαλλία και Γερμανία επένδυσαν στο εξωτερικό κεφάλαια πάνω από 70 δισεκατομμύρια ρούβλια. Την εξασφάλιση «νόμιμου» κέρδους από αυτό το εξαιρετικό ποσό – κέρδος πάνω από 3 δισεκατομμύρια ρούβλια ετησίως – εξυπηρετούν οι «εθνικές επιτροπές εκατομμυριούχων», που αποκαλούνται «κυβερνήσεις», ενισχυμένες με στρατό ξηράς και πολεμικό ναυτικό, οι οποίες τοποθετούν στις αποικίες και στις ημιαποικίες τους γιους και τους αδελφούς του «κυρίου δισεκατομμυρίου» ως αντιβασιλείς, προξένους, πρεσβευτές, δημοσίους υπαλλήλους όλων των βαθμίδων, παπάδες και λοιπές «βδέλλες».
Έτσι είναι οργανωμένη, την εποχή της ανώτερης ανάπτυξης του καπιταλισμού η καταλήστευση, από μια χούφτα μεγάλων κρατών, περίπου 1 δισεκατομμυρίου πληθυσμού της Γης. Και σε συνθήκες καπιταλισμού μία διαφορετικής μορφής οργάνωση είναι αδύνατη. Να απαρνηθεί κανείς τις αποικίες, τις «σφαίρες επιρροής», την εξαγωγή κεφαλαίων; Το να σκεφτεί κανείς κάτι τέτοιο, είναι σαν να φέρνει τον εαυτό του στο επίπεδο ενός παπαδάκου, ο οποίος κάθε Κυριακή κάνει κήρυγμα προς τους πλουσίους για το μεγαλείο του χριστιανισμού και τους συμβουλεύει να χαρίζουν στους φτωχούς… ε, αν όχι μερικά δισεκατομμύρια, τουλάχιστον μερικές εκατοντάδες ρούβλια ετησίως.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, σε συνθήκες καπιταλισμού, ισοδυναμούν με μια συμφωνία για το μοίρασμα των αποικιών. Όμως σε συνθήκες καπιταλισμού είναι αδύνατη οποιαδήποτε διαφορετική βάση, οποιαδήποτε άλλη αρχή μοιρασιάς, εκτός από την ισχύ. Ο δισεκατομμυριούχος δεν μπορεί να μοιράσει το «Εθνικό Προϊόν» μιας καπιταλιστικής χώρας με κάποιον άλλον με διαφορετικό τρόπο, εκτός από την αναλογία «βάσει κεφαλαίου» (και αυτή με ενίσχυση, ώστε το μεγαλύτερο κεφάλαιο να λάβει περισσότερα, απ’ όσα θα έπρεπε). Ο καπιταλισμός είναι η ιδιωτική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και η αναρχία της παραγωγής. Το να διακηρύσσει κανείς τη «δίκαιη» διανομή του κέρδους σε μια τέτοια βάση είναι προυντονισμός, μικροαστική και φιλισταϊκή ηλιθιότητα. Είναι αδύνατο να γίνει μοιρασιά με διαφορετικό τρόπο, παρά μόνο «με βάση την ισχύ». Όμως η ισχύς μεταβάλλεται στην πορεία της οικονομικής ανάπτυξης. Μετά το 1871 η Γερμανία ενισχύθηκε 3 με 4 φορές γρηγορότερα, απ’ ό,τι η Αγγλία και η Γαλλία, η Ιαπωνία γύρω στις 10 φορές γρηγορότερα απ’ ό,τι η Ρωσία. Για να ελέγξει κανείς την πραγματική ισχύ ενός καπιταλιστικού κράτους, δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει άλλο μέσο, εκτός του πολέμου. Ο πόλεμος δεν είναι η αντίφαση προς τις αρχές της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, αλλά η ευθεία και αναπόφευκτη ανάπτυξη αυτών των αρχών. Στον καπιταλισμό είναι αδύνατη η συμμετρική αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης ξεχωριστών οικονομιών και ξεχωριστών κρατών. Στον καπιταλισμό είναι αδύνατο να υπάρξουν άλλα μέσα αποκατάστασης, από καιρό σε καιρό, της διαταραγμένης ισορροπίας, εκτός από τις κρίσεις στη βιομηχανία και τους πολέμους στην πολιτική.
Βεβαίως, είναι δυνατές προσωρινές συμφωνίες μεταξύ καπιταλιστών και μεταξύ κρατών. Με αυτή την έννοια είναι δυνατό να υπάρξουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, ως συμφωνία τωνευρωπαίων καπιταλιστών… για ποιο πράγμα; Μόνο για το πώς όλοι μαζί θα συντρίψουν το σοσιαλισμό στην Ευρώπη, όλοι μαζί θα φυλάξουν τις καταληστευμένες αποικίες εναντίον τις Ιαπωνίας και της Αμερικής, οι οποίες είναι εξαιρετικά ενοχλημένες από τη σημερινή κατανομή των αποικιών και οι οποίες ενισχύθηκαν κατά τον τελευταίο μισό αιώνα κατά πολύ γρηγορότερα, απ’ ό,τι η καθυστερημένη, μοναρχική και σηπόμενη από τα γηρατειά Ευρώπη. Σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η Ευρώπη συνολικά σημαίνει την οικονομική στασιμότητα. Πάνω σε μια σύγχρονη οικονομική βάση, δηλαδή σε συνθήκες καπιταλισμού, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης θα σήμαιναν την οργάνωση της αντίδρασης για την συγκράτηση της ταχύτερης ανάπτυξης της Αμερικής. Εκείνες οι εποχές, που η υπόθεση της δημοκρατίας και η υπόθεση του σοσιαλισμού συνδέονταν μόνο με την Ευρώπη, πέρασαν ανεπιστρεπτί.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες του Κόσμου (και όχι της Ευρώπης) είναι εκείνη η κρατική μορφή συνένωσης και ελευθερίας των εθνών, την οποία εμείς συνδέουμε με τον σοσιαλισμό, μέχρι τη στιγμή που η ολοκληρωτική νίκη του κομμουνισμού θα φέρει την οριστική εξαφάνιση όλων των μορφών (μεταξύ των οποίων και του δημοκρατικού) κράτους. Ως αυτόνομο σύνθημα, το σύνθημα «Ηνωμένες Πολιτείες του Κόσμου» θα ήταν, ωστόσο, αμφίβολης ορθότητας, πρώτον, επειδή συγχωνεύεται με τον σοσιαλισμό και, δεύτερον, επειδή θα μπορούσε να δημιουργήσει την εσφαλμένη ερμηνεία ότι είναι αδύνατη η νίκη του σοσιαλισμού σε μία χώρα, όπως και μια εσφαλμένη αντίληψη για τη σχέση μιας τέτοιας χώρας προς τις υπόλοιπες.
Η ασυμμετρία της οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης είναι ένας αναμφίβολος νόμος του καπιταλισμού. Από αυτό συνεπάγεται, ότι είναι δυνατή η νίκη του σοσιαλισμού αρχικά σε λίγες ή ακόμη και σε μία μεμονωμένη καπιταλιστική χώρα. Το προλεταριάτο που νίκησε σε αυτή τη χώρα απαλλοτριώνοντας τους καπιταλιστές και οργανώνοντας στο εσωτερικό της χώρας του σοσιαλιστική παραγωγή, θα ξεσηκωνόταν εναντίον του υπόλοιπου, καπιταλιστικού κόσμου, προσελκύοντας τις καταπιεσμένες τάξεις των άλλων χωρών, ξεσηκώνοντας τις σε εξέγερση εναντίον των καπιταλιστών, ενεργώντας σε περίπτωση ανάγκης ακόμη και με στρατιωτική δύναμη εναντίον των εκμεταλλευτριών τάξεων και των κρατών τους. Η πολιτική μορφή της κοινωνίας, στην οποία νικά το προλεταριάτο διώχνοντας την αστική τάξη, θα είναι η λαϊκή δημοκρατία, η οποία θα συγκεντρώνει ολοένα και περισσότερο τις δυνάμεις του προλεταριάτου του συγκεκριμένου έθνους ή των συγκεκριμένων εθνών στον αγώνα εναντίον των κρατών που ακόμη δεν μετέβησαν στον σοσιαλισμό. Είναι αδύνατη η καταστροφή των τάξεων χωρίς την δικτατορία της καταπιεζόμενης τάξης, του προλεταριάτου. Είναι αδύνατη η ελεύθερη συνένωση των εθνών στο σοσιαλισμό χωρίς μια λίγο ως πολύ μακρόχρονη, επίμονη πάλη των σοσιαλιστικών δημοκρατιών εναντίον των υπόλοιπων κρατών.
Έτσι λοιπόν λόγω των ανωτέρω παραγόντων, ως αποτέλεσμα των πολλαπλών συζητήσεων γύρω από το ζήτημα στη Συνδιάσκεψη των Οργανώσεων του εξωτερικού του ΡΣΔΕΚ (Ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα) και μετά τη Συνδιάσκεψη, η σύνταξη του Κεντρικού Οργάνου έφτασε στο συμπέρασμα, ότι το σύνθημα των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης είναι λανθασμένο”. (Σοσιαλ-Δημοκράτης № 44, 23 Αυγούστου 1915)
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου